منگنز و کاربرد آن در کشاورزی
منگنز جزء کلیدی در تنظیم انرژی است که نقش حیاتی را در فتوسنتز ایفا نموده و همچنین آنزیمها
را فعال مینماید.
کمبود منگنز به میزان زیادی سطح هورمون اُکسین را پایین میآورد.
قندها نیز به طور زیادی با کمبود منگنز کاهش مییابند وگیاهان مستعد به آسیب سرمازدگی میگردند.
کمبود منگنز مانند کمبود آهن با کلروز بین رگبرگی شروع میشود اما یک علامت تمایز آن عدم رشد کامل
جوانهها و پژمردگی و زرد شدن آنها و همچنین بروز حالت نکروتیک در بافت بین رگبرگها است.
در زمان وقوع تنشهای محیطی بر روی گیاهان حضور منگنز نقصان عملکرد را بهبود میدهد. چرا ؟؟
منتظر بمانید !!
کاربرد منگنز در کشاورزی
منگنز در طبیعت به فرمهای ۲، ۳، ۴، ظرفیتی وجود دارد. منگنزهای محلول در خاک و منگنزهای جذب شده
به کلوئیدها عموماً ۲ ظرفیتی هستند. هر قدر پراکندگی اکسیدهای منگنز در خاک ظریف تر باشد. قابلیت جذب
آن بهتر است. منگنزهای ۲ ظرفیتی و منگنزهایی که به آسانی احیائ میشوند. منگنز قابل جذب و فعال هستند..
هر قدر تهویه خاک نامناسب تر باشد احیائ ترکیبات چند ظرفیتی به ۲ ظرفیتی بیشتر است و باعث آزاد شدن منگنز
فعال و حتی مسمومیت میگردد. کودهای حیوانی که در عمق خاک قرار میگیرند، و همچنین تولیدات متابولیسمی
میکروارگانیسمها به خصوص میکروارگانیسمهای غیر هوازی میتوانند منگنز فعال تری ایجاد نمایند. غرقابی شدن
خاکها نیز باعث آزاد سازی منگنز تا حد مسمومیت میگردد. با افزایش PH خاک مقدار منگنز محلول در هر یک از
واحدهای PH به شدت کاهش مییابد. برای قابلیت جذب منگنز در خاک، علاوه بر PH و فعالیت میکروارگانیسمها،
فاکتور آب نیز اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل درز سالهای پرباران قابلیت جذب منگنز بیشتر میباشد. آهک و PH
بالا جذب منگنز را کمتر نموده و دادن کودهای اسیدی یا کاهش PH میتواند جذب منگنز را فعال تر نماید
جذب و پراکندگی و نقش منگنز در گیاه
منگنز میتواند با توجه به فعالیت جذب آن در محیط غذایی با شدتهایی مختلف توسط گیاهان جذب شود
و قدرت جذب در هر یک از انواع مختلف گیاهان تفاوت دارد. منیزیم، کلسیم و آهن از جذب منگنز جلوگیری
میکنند. تحرک منگنز در گیاه به ویژه هنگام عدم تغذیه کافی با سیلیسیم کم است و به عقیده وان گور و ویرسما
منگنز نمیتواند به آوندهای آبکش منتقل گردد. منگنز مشابه با منیزیم میتواند آنزیمهای زیادی را فعال نماید
مکانیزم تأثیر آن در فرایندهای فسفری لیزاسیون مشابه منیزیم اسن. ویژگی منگنز در فعال نمودن RNA پلی مراز
در کلروپلاست بیشتر از منیزیم است.
تغذیه گیاهان با منگنز
در اغلب خاکها منگنز به حد کافی وجود دارد. در خاکهای مردابی پست و حاوی آهک زیاد، به دلیل PH بالا
ممکن است کمبود منگنز وجود داشته باشد. در این گونه خاکها کوددهی منگنز بسیار مشکل و اغلب باعث
تثبت آن میگردد؛ بنابراین در وهله اول بایستی PH خاک را پایین آورد دادن گوگرد توأم با کود حیوانی، مصرف
کوهای سولفاته مانند سولفات آمونیوم و همچنین گچ میتواند PH را تعدیل و جذب منگنز را بیشتر نماید.
کمبودها
کمبود منگنز میتواند تأثیر منفی بر روی فتوسنتز و همچنین آسیمیلاسیون کربن دیاکسید فسفری لیزاسیون و
احیاء سولفاتها و نیتراتها گذارد و موجب تجمع نیترات در گیاه میشود؛ و همچنین مسمومیت آن باعث تجزیه
اکسین شده و ریشه گیاه را تحت تأثیر قرار داده و رشد آن را کم میکند و در نتیجه باعث کاهش رشد در قسمتهای
انتهایی و اصلی ریشه و افزایش ساقههای فرعی نابجا میشود. کلروپلاستها در مقایسه با سایر اندامکهای سلولی به
کمبود منگنز حسیاسیت بیشتری نشان میدهند. تولید آنها دچار اختلال میشود و در جوانترین برگها لکههای کلروزی
بین رگبرگها به وجود میآید.
نوع و زمان مصرف کودهای محتوی منگنز
از کودهای مهم منگنز میتوان سولفات منگنز را نام برد؛ که هم به صورت خاکی و هم به صورت محلول پاشی به کار میرود.
رایجترین کود منگنز با ۱۶ یا ۲۶ درصد منگنز است. این کود در خاکهای آهکی قابل مصرف است. اکسید منگنز با
حدود ۷۰ درصد منگنز خالص به دلیل حلالیت محدود فقط در خاکهای اسیدی قابل مصرف است؛ و در خاکهای
آهکی ایران کاربردی ندارد. منابع دیگر این کود مثل Mn EDTA با ۱۲ درصد منگنز نیز در دسترس است که با توجه به
قیمت بالای این کلات، مصرف آن در شرایط کمبود، به صورت برگپاشی توصیه میشود.
سولفات منگنز
منگنز نقش کلیدی در تشکیل کلروپلاست و سیستمهای آنزیمی گیاه داشته و مصرف این کود، باعث فتوسنتز
گیاه و افزایش تئلید محصول خواهد شد. منگنز فعالکننده تعداد زیادی آنزیمه در انسان است. آهکی بودن خاکها،
PH بالا، ماده آلی کم و مصرف نامتعادل کودها از عواملی هستند که قابلیت استفاده این عنصر را برای گیاهان محدود
کرده و خسارات جبران ناپذیری را بر میزان تولید و کیقیت محصولات وارد میکنند. علائم و عوارض ناشی از کمبود این
عنصر در اکثر نقاط ایران و در اغلب محصولات به چشم میخورد. استفاده از کودهای شیمیایی حاوی این عنصر به
خصوص همراه ماده آلی، گوگرد و باکتریهای مربوطه، باعث بهبود شرایط تغذیه ای گیاهان شده و بسیاری از
نارساییهای تغذیه ای را برطرف میسازد
روش، زمان و مقدار مصرف
کمبود منگنز در خاکهای آهکی با pH بالا و خصوصاً با بافت سبک در اکثر نقاط ایران و محصولات گزارش شدهاست.
مصرف کودهای حاوی منگنز در این اراضی به تدریج عوارض ناشی از کمبود را برطرف کرده و میزان کلروفیل، فتوسنتز
و عملکرد را فازایش خواهد داد. این کود از طریق جایگزینی عمقی (موضعی، چالکود، نواری) و محلول پاشی قابل
مصرف است. در خاکهای سبک با آب آبیاری نیز قابل مصرف میباشد. ا اما تحت این شرایط بازیافت آن کمتر
خواهد بود.
درختان
در زمستان درقسمت میانی سایه انداز به همراه کود حیوانی و گوگرد به صورت چالکود یا کانالکود به
میزان ۲۰۰–۳۰۰ گرم به ازای هر درخت بارور مصرف میشود.
نباتات زراعی
هنگام تهیه بستر بذر همراه با سایر کودهای زمستانه به میزان ۶۰ کیلوگرم در هکتار زیر خاک مصرف میشود.
محلول پاشی
در درختان میوه به نسبت ۳ تا ۴ در هزار و در محصولات زراعی به نسبت ۲تا ۳ در هزار محلول پاشی میشود.