عنصرآهن و کاربرد آن در کشاورزی
آهن یکی از عناصر ضروری برای رشد تمام گیاهان است.
در صورت کمبود آن سبزینه (کُلروفیل) به مقدار کافی در سلول‌ها ساخته نمی‌شود و گیاه نمی‌تواند قند یا غذای
کافی برای اندام مصرف‌کننده خود بسازد.
در اثر مصرف آهن تأثیر مثبتی بر روی رنگ برگ‌ها و شادابی درختان گزارش شده است.
کمبود آهن با کلروز بین رگبرگی شروع شده و به تدریج تمام پهنک برگ زرد می‌شود.
کمبود آهن می‌تواند عملکرد را تا 15 % در واحد سطح کاهش دهد. چرا؟؟ منتظر بمانید !!
آهن در گیاهان
عنصر آهن یکی از ریز مغذی‌های ضروری برای ادامه حیات گیاهان است، به‌طوری که اگر آهن به مقدار کافی
در اختیار گیاه قرار نگیرد، گیاه دچار بیماری فقر آهن یا همان زردبرگی می‌شود که در این حالت چرخه فتوسنتز
دچار اختلال شده و با کاهش جدی رشد و باردهی محصول مواجه خواهد شد. ماده غذایی آهن، یکی از عناصر
غذایی کم مصرف است که وجود آن به اندازه کافی برای رشد گیاهان زراعی و باغی لازم است و در تشکیل سبزینه
گیاهان نقش ارزنده ای دارد. آهن گرچه درساختار کلروفیل وجود ندارد ولی در سنتز آن نقش مهمی دارد. این عنصر
به شکل مختلف کانی در خاک وجود دارد.
علائم ظاهری کمبود آهن در گیاهان
اگر گیاهی نسبت به جذب آهن به مقدار کافی قادر نباشد ساخت سبزینه (کلروفیل) در برگ کاهش می‌یابد و برگ‌ها
رنگ پریده خواهند شد. به این نحو که ابتدا این پدیده در فاصله بین رگبرگ‌ها رخ داده، سپس با شدت یافتن کمبود،
به جز رگبرگ‌ها، تمام سطح برگ زرد می‌شود. چون آهن در گیاه پویا نیست این علائم ابتدا در برگ‌های جوان و در قسمت
بالای ساقه مشاهده شده و با شدت یافتن کمبود تمامی گیاه را در بر می‌گیرد. باید توجه داشت که تنها کمبود آهن منجر ب
زردی برگ نمی‌شود، کمبود ازت، گوگرد، منیزیم و برخی عناصر دیگر می‌توانند این مشکل را ایجاد کنند.
کمبود آهن همراه با عوامل زیر تشدید می‌گردد:
- خاک‌های با PH بالا (قلیایی)
- خاک‌های آهکی
- مقدار زیاد مس
- خاک‌هایی با زهکشی ضعیف
تغذیه گیاه
تغذیه گیاه مطالعه عناصر شیمیایی و ترکیبات لازم برای رشد گیاهان، متابولیسم گیاهان و تأمین نیازهای خارجی آنهاست.
در غیاب آن گیاه قادر به تکمیل چرخه زندگی عادی نیست، یا این عنصر جزئی از برخی ترکیبات اساسی گیاه یا متابولیت است
که مطابق با قانون حداقل جاستوس فون لیبیگ (Liebig’s law of the minimum) است. کل مواد مغذی اساسی گیاه شامل
هفده عنصر مختلف است: کربن، اکسیژن و هیدروژن که از هوا جذب می‌شوند، در حالی که سایر مواد مغذی از جمله نیتروژن
به‌طور معمول از خاک حاصل می‌شوند (استثنائات شامل برخی از گیاهان انگلی یا گوشتخوار است).
گیاهان باید مواد معدنی زیر را از محیط رشد خود بدست آورند
- عناصر مغذی: نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K)، کلسیم (Ca)، گوگرد (S)، منیزیم (Mg)، کربن (C)، اکسیژن (O)، هیدروژن (H)
- عناصر ریز مغذی (یا مواد معدنی کمیاب): آهن (Fe)، بور (B)، کلر (کلر)، منگنز (منگنز)، روی (روی)، مس (مس)، مولیبدن (مو)، نیکل (نیکل)
این عناصر در زیر خاک به عنوان نمک باقی می‌مانند، بنابراین گیاهان این عناصر را به عنوان یون مصرف می‌کنند.
ریز مغذی‌ها در مقادیر بیشتری مصرف می‌شوند. هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن و کربن بیش از ۹۵٪ از کل زیست توده
گیاه را بر اساس وزن ماده خشک شامل می‌شوند. ریز مغذی‌ها در مقادیر اندازه‌گیری شده در قطعات در میلیون در بافت
گیاهان وجود دارند، از ۰٫۱ تا 200 ppm یا کمتر از ۰٫۰۲٪ وزن خشک.
اکثر شرایط خاک در سرتاسر جهان می‌تواند گیاهان متناسب با آن آب و هوا و خاک را با تغذیه کافی برای یک چرخه
کامل زندگی، بدون افزودن مواد مغذی به عنوان کود ، فراهم کند. اما اگر خاک خرد شود لازم است از طریق افزودن کود
به‌طور مصنوعی حاصلخیزی خاک اصلاح شود تا رشد یا افزایش عملکرد حاصل شود. این امر به این دلیل انجام می‌شود
که حتی با وجود آب و نور کافی، کمبود مواد مغذی می‌تواند رشد و عملکرد محصول را محدود کند.