پتاسیم و نقش آن
پتاسیم رهبر بیبدیل
فرمانده عناصر غذایی پتاسیم است که برای تشکیل نشاسته ضروری میباشد.
همچنین در حرکت قند در گیاه (پمپ پتاسیم) فعالیت دارد و در سلول وظیفه تخلیه قند
را بر عهده دارد و نقش مهمی در کاهش پتانسیل اسمزی در مغز ریشه دارد که لازمه فشار
تورگر برای سلول، انتقال شیره خام در آوند چوبی و متعادل ساختن آب گیاه است.
از تأثیرات پتاسیم بر روی گیاه میتوان به موارد زیر اشاره داشت: حضور در ساختار دیواره سلولی،
ازدیاد ساخت مواد نشاستهای، افزایش مقاومت گیاه به بیماری و رطوبت زیاد و سرما وگرما و خشکی،
تسریع عمل نیتریفیکاسیون، قابل جذب نمودن سایر املاح، افزایش سایز و طعم میوهها، افزایش شاخص
سطح برگ، افزایش رنگپذیری و رسیدگی میوه که همگی تحت کنترل این عنصرند.
برای جذب این عنصر شما باید خیلی زیاد کود دهید. چرا ؟؟ منتظر بمانید !!!!
پتاسیم در خاک
پتاسیم بهطور معمول فراوانترین عنصر غذایی پر نیاز در ۱۵ سانتیمتری لایه سطحی خاک است.
مقدار پتاسیم در خاکهای معدنی۰/۴ تا ۳ درصد یا بیشتر تغییر میکنددر حالی که در خاکهای آلی
این مقدار حدود ۰/۰۲ تا ۰/۰۳ درصد است.
اشکال مختلف پتاسیم در خاک
چهار شکل مختلف پتاسیم در خاک به ترتیب سهلالوصول بودن برای گیاهان شامل:پتاسیم محلول،
پتاسیم تبادلی، پتاسیم غیر تبادلی (تثبیت شده) و پتاسیم ساختمانی میباشد.
پتاسیم محلول:پتاسیمی است که در محلول خاک به فرم یونی موجود بوده وتنها فرم قابل جذب پتاسیم
برای گیاهان است و کاهش ذخیره پتاسیمی خاک در اثر شستشوی عمقی نیز پس از تبدیل سایر شکلهای
پتاسیم به این فرم صورت میگیرد.
پتاسیم تبادلی: پتاسیم تبادلی یا پتاسیم جذب سطحی شده روی کلوئیدها و قابل جایگزین با سایر کاتیونها،
همانند کاتیونهای تبادلی دیگر به وسیله نیروهای الکترو استاتیک بارهای منفی کلوئیدهای آلی و معدنی خاک
نگهداری میشود و تحت شرایطی به آسانی توسط نمکهای خنثی قابل استخراج میباشد.
پتاسیم غیرتبادلی: پتاسیمی است که بهآسانی قابل تبادل نبوده و در زمانهای کوتاه نیز توسط محلولهای
نمکی آزاد نمیشود و تاحدودی برای گیاه قابل استفاده است.
پتاسیم ساختمانی: به شکلی از پتاسیم اطلاق میشود که جزئی از شبکه کریستالی کانیها میباشد
پتاسیم در گیاه
پتاسیم فراوانترین کاتیون موجود در سیتوپلاسم بوده و نمکهای پتاسیم به ایجاد پتانسیل اسمزی
مناسب در درون سلولها و بافتهای گیاهان غیر نمک دوست کمک عمدهای میکند.
جذب پتاسیم به وسیله گیاه
جذب پتاسیم به داخل سیتوپلاسم یا واکئولهای سلولهای ریشه از طریق جذب فعال است و نیاز به انرژی دارد.
بین غلظت پتاسیم محلول اطراف ریشه و مقدار جذب پتاسیم به وسیلهٔ گیاه رایطه مستقیم وجود دارد.
میزان پتاسیم قابل جذب در خاکهای مختلف معمولاً در حدود ۰/۱ درصد میزان کلسیم قابل جذب میباشد،
با این حال مقدار پتاسیم گیاه معمولاً ۱۰ برابر کلسیم میباشد و این نشان میدهد که گیاه قدرت انتخابی شدیدی
برای برخی عناصر مورد نیاز خود دارد.
نقش پتاسیم در گیاه
پتاسیم در فیزیولوژی گیاه از قبیل: فعال شدن آنزیمها، ساختن پروتئینها، فتوسنتز، بزرگ شدن سلول،
باز و بسته شدن روزنهها وافزایش مقاومت به تنشهای محیطی نقش دارد. همچنین پتاسیم در درختان
میوهای بزرگ شدن میوهها را باعث میشود. رنگ نارنجی مرکبات و رنگ قرمز در سیب و هلو تابعی از غلظت
پتاسیم در گیاه میباشد.
کمبود پتاسیم در گیاهان
کمبود پتاسیم در گیاهان در ابتدا منجر به بروز علائم ظاهری و نشانههای قابل دیدن نمیشود،
بلکه ابتدا فقط کاهشی در میزان رشد و عملکرد وجود دارد که به آن اصطلاحاً گرسنگی پنهان گفته میشود و
تا زمانی که کمبود پتاسیم شدید نباشد، حتی تا پایان فصل رشد نیز علائم ظاهری همچنان بروز نکرده اما کاهش
عملکرددر این شرایط قطعی خواهد بود. به دلیل موبایل بودن این عنصر نشانههای ظاهری کمبود پتاسیم ابتدا
بر روی دومین و سومین برگهای پیرتر ظاهر میشود. در پیرترین برگها اغلب زردی و سوختگی از نوک و حاشیه
برگها شروع شده و به سمت پهنک توسعه پیدا میکند.